Elke 25 jaar wordt er in de rooms-katholieke kerk een zogeheten Jubeljaar of Heilig Jaar gehouden. Dit is een oude traditie om schoon schip te maken en met nieuwe energie de toekomst tegemoet te gaan. Hoe kan je hoop hebben, positief blijven in deze verwarrende wereld, waar machtsverhoudingen op z’n kop staan, waar je je staande moet houden terwijl alles sneller lijkt te gaan, waar zoveel misverstanden zijn, waar mensen boos en knorrig op elkaar zijn? De vastentijd en de ramandan valt dit jaar samen. Over de hele wereld bezinnen christenen en moslims in west en oost zich op hun leven, het geloof en krijgt het omzien naar de mensen in de verdrukking extra aandacht. Het stimuleert en motiveert ook mij om de komende veertig dagen na te denken over hoe ik schoon schip kan maken.
Samen met mijn zusters en broeders van de Dominicaanse Lekengemeenschap Nederland (DLN) ben ik in het boek ‘De tien geboden’ aan het lezen van Marc-Alain Ouaknin. De tien geboden zijn aan Mozes geopenbaard. De letters, de woorden, zijn ontstaan vanuit leegte. Woorden worden ook door de leegte gevormd: door de blanke ruimte om de letters, de spaties. Niet voor niets is het goed om ook ‘tussen de regels door te lezen’, te lezen wat er niet staat. Volgens de joodse traditie, zo schrijft Ouaknin1, “zal er een dag komen waarop we in stat zullen zijn de witte letters tussen de zwarte lettters te lezen, de witte plakken, de leegtes tussen de woorden.” Het zal een vruchtbare leegte zijn. Het idee van de leegte als basis, is geen exclusief bijbels gegeven, maar bestaat ook in andere tradities zoals in het taoïsme.
De dertig spaken verenigen zich in de naaf.
Maar van de leegte hangt het gebruik van het wiel af.
Men kneedt leem tot vaten.
Maar van de leegte hangt het gebruik van het vat af.
Men hakt deuren en vensters uit om een huis te maken.
Maar van de leegte hangt het gebruik van het huis af.
Daarom: het zijn heeft zijn voordeel.
Maar van het niet-zijn komt het nut.
(Lao-Tse; vert. J.A. Blok)
Ik hoop dat de veertigdagentijd ons terugbrengt waar het in essentie om gaat. Het vasten als een hervinden van de leegte, van de bron van waaruit alles ontspringt: God, die aan het licht komt in de liefde. Dat een diepe innerlijke hoop en vertrouwen, in ons mag ontwaken. En dat we straks een vreugdevol Pasen samen vieren: met west en oost samen.
Ik wens ons allemaal een goede veertigdagentijd.
Karin Bornhijm OP
1 Marc-Alain Ouaknin, De Tien geboden, SkanDalon (2001), pag. 42.